Πού θα καταλήξει το «παζάρι» Τραμπ-φον ντερ Λάιεν στη Σκωτία για τους δασμούς

Μόνο λίγες ώρες απομένουν για να δούμε αν ο πρόεδρος Τραμπ -στο μεσοδιάστημα μιας παρτίδας γκολφ στην Σκωτία -θα καταλήξει σε μια δασμολογική συμφωνία  με την Ούρσουλα φον Ντερ Λάιεν και την ΕΕ.

Σήμερα, στο γήπεδο γκολφ που κατασκευάστηκε στο Τέρνμπερι της Σκωτίας και πήρε το όνομά του από τη μητέρα του Τραμπ,η οποία γεννήθηκε στη Σκωτία, ο Αμερικανός πρόεδρος θα μπορούσε να βάλει τέλος στη θλιβερή σαπουνόπερα των δασμών.

Οι ρόλοι είναι σαφώς καθορισμένοι. Ο Ντόναλντ Τραμπ μετέβη στη Σκωτία για να επιθεωρήσει δύο από τα θέρετρα γκολφ του. Και η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν «πέταξε» σήμερα στο  Ηνωμένο Βασίλειο για να παρακαλέσει τον Τραμπ για μια …χάρη! Να κάνει πίσω από τις απαιτήσεις του για δασμούς 30% στα εισαγόμενα ευρωπαϊκά προϊόντα. Η ελπίδα της ΕΕ είναι να υιοθετηθεί το βρετανικό μοντέλο – γενικοί δασμοί 10% σε όλα τα ευρωπαϊκά αγαθά που εξάγονται στις ΗΠΑ.

Στη Σκωτία βρίσκεται και ο Βρετανός πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ και η ευρωπαϊκή ελπίδα είναι ότι μπορεί να ενεργήσει ως μεσολαβητής ή ακόμα και ως διαιτητής, εάν τα πράγματα πάνε άσχημα στις διαπραγματεύσεις Τραμπ-φον ντερ Λάιεν.

Αλλά, ο Αμερικανός υπουργός Οικονομικών Σκοτ Μπέσεντ πρότεινε στις Βρυξέλλες να ακολουθήσουν το παράδειγμα της Ιαπωνίας για να σπάσουν το αδιέξοδο: με άλλα λόγια, να εγκαταλείψουν το μη ρεαλιστικό στόχο του 10% και να συμβιβαστούν με γενικούς δασμούς 15%.

«Το 15% είναι καλύτερο από το 25% που έχει ήδη επιβάλει ο Τραμπ εδώ και αρκετούς μήνες σε ευρωπαϊκά
αυτοκίνητα και ανταλλακτικά, και από τις 4 Ιουνίου, δασμούς 50% σε χάλυβα και αλουμίνιο», λένε Ευρωπαίοι διπλωμάτες.

Μόνο που το Τόκιο για να πάρει το 15% έχει δεσμευτεί να επενδύσει 550 δισεκατομμύρια δολάρια στις Ηνωμένες Πολιτείες. η Ιαπωνία κατέληξε σε συμφωνία με τις ΗΠΑ αυτή την εβδομάδα για δασμούς 15%. Ωστόσο, η Ιαπωνία έχει επίσης κάνει περαιτέρω παραχωρήσεις – σχεδιάζει να αγοράσει 100 αεροσκάφη από την Boeing και να αυξήσει τις αμυντικές συμφωνίες με αμερικανικές εταιρείες.

Για την ΕΕ, θα ήταν όμως «αυτοκτονία» να δαπανήσει πόρους στις ΗΠΑ, συμπεριλαμβανομένων ιδιωτικών, που θα έπρεπε αντ’ αυτού να επενδυθούν στην Ευρώπη. Οταν μάλιστα η ΕΕ έχει δεσμευτεί να δαπανήσει 800 δισεκατομμύρια ευρώ  για την άμυνα, ενώ δεν μπορεί να καταλήξουν εύκολα σε συμφωνία για τον επόμενο επταετή προϋπολογισμό των 1,7 τρισεκατομμυρίων ευρώ.

Πόσο μπορεί να υποχωρήσει η ΕΕ;

Τις τελευταίες ημέρες, διεθνή πρακτορεία αναφέρουν ότι μια συμφωνία θα επιτευχθεί  και μια ανάσα ανακούφισης έχει ακουστεί στις χρηματιστηριακές αγορές, αλλά και στις Βρυξέλλες.

Η ΕΕ είχε χαράξει μια κόκκινη γραμμή, αλλά γρήγορα έγινε σαφές ότι ήταν γραμμένη στην άμμο.
Ακόμη και γενικοί  δασμοί  10% θα αποτελούσαν βάρος για την ευρωπαϊκή βιομηχανία, η οποία πρέπει να εξάγει στο εξωτερικό και να επενδύει σημαντικά εντός της ΕΕ, εάν θέλει να αποφύγει την απώλεια της ανταγωνιστικότητάς της, όπως εξηγούσε η έκθεση Ντράγκι.

Ένας γενικός δασμός 15% θα είναι ακόμη χειρότερος. Οι εκτιμήσεις της Κομισιόν ήδη κάνουν λόγο για μείωση της ανάπτυξης, η οποία θα μειωθεί κάτω από το 1% φέτος, ενώ στις ΗΠΑ, το ΑΕΠ επιβραδύνεται μεν, αλλά εξακολουθεί να αυξάνεται κατά 2%.

Για να κερδίσει την εύνοια του Τραμπ, η ΕΕ αναμένεται να κάνει περαιτέρω παραχωρήσεις. Με αυτόν τον τρόπο, ήδη εφαρμόζει την «προληπτική υπακοή». Οι Βρυξέλλες είναι έτοιμες να αγοράσουν ακόμη περισσότερα όπλα από τις ΗΠΑ.

«Υποταγή» της Γερμανίας

Το σύνθημα δίνει άλλωστε η Γερμανία που ζητά όπως όπως την επίτευξη συμφωνίας με τις ΗΠΑ, όπως -όπως. Όσο και αν αντιδρά η Γαλλία,που επιμένει για πιο σκληρή στάση.  Γερμανικοί κυβερνητικοί κύκλοι ανέφεραν ότι η ΕΕ δεν έχει το πάνω χέρι και ως εκ τούτου θα πρέπει να κάνει παραχωρήσεις. Ο Γερμανός καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς παραδέχτηκε επίσης αυτή την εβδομάδα ότι είναι προετοιμασμένος για μια συμφωνία που θα ωφελεί τις ΗΠΑ περισσότερο από την Ευρώπη. «Οι Αμερικανοί σαφώς δεν είναι προετοιμασμένοι για μια συμμετρική τελωνειακή συμφωνία»,τόνισε χαρακτηριστικά.

Παραμένει ασαφές ποια πρόσθετη προσφορά θα μπορούσε να κάνει η ΕΕ στις ΗΠΑ. Ευρωπαίος διπλωμάτης δήλωσε στο Reuters ότι η ΕΕ θα μπορούσε να μειώσει τους δικούς της δασμούς. Τα αμερικανικά αυτοκίνητα, για παράδειγμα, υπόκεινται επί του παρόντος σε δασμό 10%.

Τα αντίμετρα

Τι θα συμβεί αν οι συνομιλίες αποτύχουν; Χωρίς συμφωνία, βασικοί δασμοί 30% θα ισχύουν για τις εισαγωγές από την ΕΕ στις ΗΠΑ από την 1η Αυγούστου.

Η Επιτροπή, μετά από διαβούλευση με τα κράτη μέλη απειλεί με αντίμετρα, αν δεν υποχωρήσει ο Τραμπ. Η ΕΕ έχει καταρτίσει έναν κατάλογο αμερικανικών προϊόντων που θα επηρεαστούν, αξίας 90 δισεκατομμυρίων ευρώ.

Αυτό είναι το αποτέλεσμα δύο προηγούμενων καταλόγων, ο πρώτος αξίας 21 δισεκατομμυρίων ευρώ, που οριστικοποιήθηκε τον Μάρτιο, και ο δεύτερος, αξίας 72 δισεκατομμυρίων ευρώ, που ολοκληρώθηκε τις τελευταίες εβδομάδες.

Οποιαδήποτε αντίμετρα δεν θα εφαρμοστούν αμέσως, δηλαδή την επόμενη Παρασκευή, 1η Αυγούστου, αλλά μια εβδομάδα αργότερα, στις 7 Αυγούστου.

Αυτή τη φορά, η ΕΕ θα μπορούσε να αποφασίσει χωρίς ομοφωνία. Σύμφωνα με πηγές των Βρυξελλών, σε περίπτωση έλλειψης συμφωνίας εντός του Συμβουλίου, θα υπήρχε ήδη ευρεία συναίνεση για την εφαρμογή της ρήτρας της ειδικής πλειοψηφίας.